Təzyiqiniz düşdüyündə bədəninizdə nələr olduğunu bilirsinizmi?
Böyrəklər İnsan Bədənindəki Bir çox Vəzifələrinin Yanında Qan Təzyiqini, Yəni Təzyiqi Nizamlama Vəzifəsini də Boynuna götürərlər Gün içində tez-tez "təzyiqim düşdü" ya da "təzyiqim yüksəldi!" sözləriylə qarşılaşarıq. Lakin təzyiqimizi tənzimləmə vəzifəsinin böyrəklərimizə aid olduğunu çoxumuz bilmərik. Böyrəklər insan bədənindəki bir çox vəzifələrinin yanında qan təzyiqini, yəni təzyiqi nizamlama vəzifəsini də boynuna götürərlər. Qan təzyiqini təyin edən ən əhəmiyyətli faktorlardan biri damarların içində olan maye miqdarıdır. Damarların içindəki maye nə qədər çox olsa təzyiq də o dərəcə yüksələr və bədəndəki bütün orqanlara zərər verər. Bədənin damarlardakı çox mayeni qəbul etməsi ürəyin ön otaqcıqlarına yerləşdirilmiş qəbul edicilər sayəsində olar. Ürəyin, içinə girən çox miqdarda mayeylə gərilməsi nəticəsində ürəkdəki qəbul edicilər beynə vəziyyətlə əlaqədar siqnallar göndərərlər. Beyin buna qarşı böyrəyə gedən damarları nizamlayaraq qanın süzülməsini artırar. Yüksək təzyiq, yəni damarlardakı maye miqdarının artması, insan üçün olduqca təhlükəli bir vəziyyət meydana gətirər. Əgər bir tədbir alınmazsa nəticə ölümdür. Artan qan təzyiqi ürəyin daha çox gərilməsinə səbəb olar. Bu gərilməklə əzələ liflərinin də araları açılar və liflərin içinə hapsedilmiş olan mesaj molekulları sərbəst qalaraq qana qarışar. Ardından bu mesaj qan yoluyla böyrəklərə çatar. Buna bağlı olaraq bədəndən atılan maye miqdarı da artar. Beləcə qan təzyiqi normal səviyyəyə enər və ürək sağlam olaraq atmağa davam edər. Üç Ayrı Orqandan İfraz olunan 3 Ayrı Maddənin Möhtəşəm Uyğunlaşması Qandakı təzyiq səviyyəsinin təşkil edilməsində böyrəyin sahib olduğu rol bu qədərlə də bitməz. Təzyiqin aşağı olduğu vəziyyətlərdə də böyrəkdəki çox xüsusi quruluşda bir hüceyrə olan JGAdən "renin" adlı bir maddə ifraz olunar. Ancaq bu maddənin doğrudan özünün təzyiq yüksəldici təsiri yoxdur. Bu maddə, qaraciyərdən ifraz olunan "anjiotensinojen" adlı bir molekulla birləşərək "anjiotensin-1" molekuluna çevrilər. Lakin bundan yaranan hormonların da təzyiq üzərində çox ciddi bir təsiri yoxdur. Qan dövranında olan bu hormon daha sonra yenə fərqli bir orqanda, ağciyərdə olan "ACA" adı verilən və yalnız "anjiotensin-1" molekulunu parçalamağa yarayan bir ferment sayəsində daha fərqli bir molekul olan "anjiotensin-2" molekuluna çevrilər. Beləliklə damarlar üzərində təsir göstərib təzyiqi normal səviyyəyə çıxaracaq olan əsl hormon da son nöqtədə çıxarılan bu molekuldur. Bu molekul meydana gəlməzsə özündən əvvəl çıxarılmış heç bir hormonun təzyiq üzərində bir təsiri olmayacaq. Anjiotensin-2 molekulu yenə yalnız özüylə birləşmək üzrə damar səthində olan qəbul edicilərlə birləşdikdən sonra damarların büzülməsini və təzyiqin yüksəlməsini təmin edər. Burada diqqət yetirilməsi lazım olan ən əhəmiyyətli nöqtə, bu maddələrin təsirlərinin bir-birlərinə bağlı oluşudur. Birinin olmaması digərinin də olmaması mənasını verir. Belə bir vəziyyətdə yalnız tək bir mərhələsinin belə təsadüflərlə meydana gəlməsi mümkün olmayan bir sistemin bütün işçilərinin eyni anda, eyni bədəndə təsadüflərlə meydana gəlməsi qeyri-mümkündür. Təsadüflərin böyrəklərə anlama qabiliyyətini, tədbir almaq üçün lazımlı olan qərar səlahiyyətini qazandıra bilməyəcəyi mübahisə edilməzdir. Bütün bu əsaslı strukturların eyni anda var olması, onları Allahın qüsursuzca və bir anda yaratmış olduğunun açıq sübutlarındandır . Allah Quranda belə buyurmuşdur: "O, yaratdığı hər şeyi gözəl yaratdı, insanı (Adəmi) yaratmağa palçıqdan başladı. Sonra onun nəslini nütfədən – bir qətrə zəif (dəyərsiz) sudan əmələ gətirdi. Sonra onu düzəldib insan şəklinə saldı və ona öz ruhundan (özünün yaratdığı ruhdan) üfürdü (həyat verdi). O sizə göz, qulaq və ürək verdi. Siz (bu nemətlərə) az şükür edirsiniz!" (Səcdə Surəsi, 7-9)
25 Sentyabr 2008
