Suyun səth gərginliyi və həyat
Allah, həyatın təməl vəsaitlərindən biri olan suyu bir çox həyati əhəmiyyəti olan xüsusilə təchiz etmişdir. Suyun, bitkilərlə, heyvanlarla, insanla və ekologiya ilə olan əlaqəsi və həyat qaynağı olması Allahın insanlara təqdim etdiyi böyük nemətlərdəndir. Bitkilərin, nasosu, əzələ sistemləri vs. olmadan, torpağın dərinliklərindəki suyu metrlər tərəfindən yuxarı necə daşıdıqlarını düşündünüzmü? Bu problemin cavabı, səth gərginliyidir. Bitkilərin köklərindəki və damarlarındakı kanallar, suyun səth gərginliyindən faydalanacaq şəkildə hazırlanmışlar. Yuxarı doğru gedildikcə daralan bu kanallar, suyun yuxarı doğru "dırmaşmasını" təmin edər. Əgər suyun səth gərginliyi zəif olsaydı, bitkilərin quruda yaşaması fizioloji olaraq qeyri-mümkün olacaqdı. Bu vəziyyətdə digər canlıların varlığından bəhs etmək də əlbəttə ki mümkün deyil. Qüvvətli səth gərginliyinin başqa bir əhəmiyyətli təsiri isə, qayaların parçalanmasıdır. Su, yüksək səth gərginliyi sayəsində, qayaların içində olan kiçik çatlaqların ən dərinliklərinə qədər sızar. Daha sonra havalar soyuyar və sular donar. Donub buza çevrilən su, fövqəladə bir təsir göstərib genişlədiyi üçün, qayaları məcbur edər və zamanla parçalar. Bu hadisə, qayaların içindəki mineralların təbiətə qazandırılması və eyni zamanda torpaq meydana gəlməsi baxımından həyati bir əhəmiyyətə malikdir. Sudakı Kimyəvi Möcüzə Suyun həyat üçün fövqəladə dərəcədə əhəmiyyətli kimyəvi xüsusiyyətləri vardır. Bu ideal xüsusiyyətlərin başında, suyun çox yaxşı bir həll edici olması gəlir. Kimyəvi maddələrin bir çoxu, suyun içində uyğun bir şəkildə çözülər. Bunun həyat üçün çox əhəmiyyətli bir təsiri, suda çözünen saysız faydalı mineral və bənzəri kimyəvilərin, çaylar vasitəsilə dənizlərə köçürülməsidir. Bu şəkildə dənizlərə, ildə 5 milyard ton kimyəvi maddə daşındığı hesablanır. Bu maddələrin axıdılması sudakı həyat üçün zəruridir. Su, haradasa bilinən bütün kimyəvi reaksiyaları sürətləndirər (katalize edər). Suyun bir başqa xüsusiyyəti isə, kimyəvi reaksiyalara girmə meylinin çox ideal səviyyədə olmasıdır. Bunu digər maddələrlə müqayisə edərək görək. Su, nə sülfürik turşu kimi həddindən artıq dərəcədə reaktif və dolayısilə parçalayıcı bir bileşim, nə də Arqon kimi heç bir reaksiyaya girməyən durğun bir maddədir. Amerikalı elm adamı Prof. Michael Dentonun bu mövzudakı fikiri bu şəkildədir: "Suyun reaksiyaya girmə səviyyəsi, həm bioloji həm də geoloji vəzifələri baxımından ola biləcək ən uyğun dəyərdədir". Məlumatlarımız artdıqca, təbiətdəki tarazlıqların bir-biri ilə uyğunlaşmasını Allahın nə qədər qüsursuz yaratmış olduğuna daha yaxşı şahid oluruq. Allah, Quranda kainatda yaratdığı bu uyğunlaşmadan bu şəkildə bəhs edir:
"Yeddi göyü (bir-birinin üstündə) qat-qat yaradan da Odur. (Ey insan!) Sən Rəhmanın yaratdığında heç bir uyğunsuzluq görməzsən. Bir gözünü qaldırıb (səmaya) bax, heç orada bir yarıq (çatdaq, nöqsan) görə bilərsənmi?! Sonra gözünü qaldırıb iki dəfə bax. Göz orada (axtardığını tapmayıb) zəif, yorğun düşərək yenə də sənə tərəf qayıdacaqdır!" (Mülk Surəsi, 3-4)
Suyun səth gərginliyi, mayelərin içindəki molekulların çəkiliş qüvvətindən qaynaqlanar. Hər mayenin səth gərginliyi fərqlidir. Suyun səth gərginliyi bəzi əhəmiyyətli bioloji təsirləri meydana gətirər. Bitkilərdəki təsir, bunların başında gəlir.
25 Sentyabr 2008